Ondare zibila

Arkitektura zibilari dagokionez, Debak zenbait jauregi ditu, gehienak XVI. mendean itsas-garraioari eta baleontzi eta bakailaontzien espedizioei esker izan zuen oparotasun ekonomikoaren ondorioz eraikitakoak.

Agirre jauregia

Aldazabal-Murgi etxea

Bañez etxea

Sasiola dorrea

Paseo Estalia eta Merkatua den eraikina ere azpimarratzekoa da. Oinplano erregularra duen eraikina da, orain gutxi berriztatua eta Eusko Jaurlaritzako kultura kontseilaritzak 1995ean Ondare Kultural izendatu zuena, monumentu kategoria emanez. 1905ean Manuel Echave Zalacainek egin zuen proiektua. Aipatzekoak dira zutabeetako apaingarriak eta erdi aldeko gorputzaren dekorazioa Debako armarria, Mercado, Paseo Público eta eraikuntzaren data (1910) grabaturik dituelako.

Udaletxearen proiektua 1747an Ignacio de Iberok egin zuen. Karearrizko sileriadun fatxada estilo barrokokoa da, oso soila eta gustu herrerianoa duena. Hareharrizko 3 armarri ditu: Errege-Koroarena, Gipuzkoakoa eta Debakoa. Elementu arkitektonikoak erregulartasunez ordenaturik daude: beheko solairuan arkupea, lehenengo solairuan balkoi jarraitua eta bi balkoi bigarrenean. Azpimarragarria da balkoi jarraituaren burdinsarearen abanikoan dagoen motibo apaingarria.

Deba-Mutriku zubia 1866an ireki zen trafikoarentzat. Donostia eta Bilbo kostaldetik komunikatzeko eraiki zen azken bidegunea izan zen. XIX. mende erdialdeko Gipuzkoako arkitekturan eraikin adierazgarritzat hartzen da. Kalitate handiko obra da, estribuak, zubi-pilareak eta gangak dituena, kareharri gris argidun harlanduz forratutakoa. Hiru arku eta zubiune altxagarri bat zituen hasiera batean. Azken hau itsasontziak ibaian gora pasa zitezen eraiki zen, baina 1951ean desmontatu egin zuten. Zubiaren hegoaldeko petrilean, eskubi aldeko ertzetik hasita hirugarren arkuaren parean, horman giltzatutako zirgilo batek ibaiaren ama ibilgua seinalatzen du eta Deba eta Mutrikuren arteko banalerroa ere bai.

Ezin ditugu ahaztu beste elementu zibil hauek ere: Plaza Zaharreko iturria eta Sasiolako zubia.

Debako baserrien artean, bere antzinatasunagatik eta egitura ederragatik azpimarragarriena Arriolabeñe da. XVI. mendekoa da eta egurrezko egitura ikusgarria du, pieza bakarreko posteekin eta bilbadura ederrarekin.